AZ

BİZİM TƏQVİM: Noyabrın ilk günündə baş vermiş tarixi hadisələr

2020-ci ilin bu günündə Azərbaycan Silahlı Qüvvələri cəbhənin Ağdərə, Ağdam, Xocavənd və Qubadlı istiqamətlərində hücumarını davam etdirib. İşğalçı Ermənistan Ordusunun xeyli sayda canlı qüvvəsi, bir piyadaların döyüş maşını, iki BM-21 “Qrad” yaylım atəşli reaktiv sistemi, səkkiz müxtəlif tipli topu, iki rabitə qülləsi, beş ədəd avtomobil texnikası sıradan çıxarılıb.
 

MÖVZU İLƏ BAĞLI:

BİZİM TƏQVİM: 31 oktyabrda baş vermiş tarixi hadisələr



Bəs, noyabrın 1-də dünyada daha nələr olub?

1. 1 noyabr 644-cü ildə İslamiyyətin 2-ci Xəlifəsi Ömər Mədinədə sübh namazını qılarkən Əbu Lüləe adlı təcavüzkarın bıcaqla hücumuna məruz qaldı. Təcavüzkar intihar etdi, Ömər 3 gün sonra dünyasını dəyişdi.

2. 1604-cü ilin noyabr ayının 1-də Şeksprin “Otello” faciəsi ilk dəfə Londonda səhnəyə qoyulub. 

3. 1 noyabr 1755-ci ildə Portuqaliyanın paytaxtı Lissabonda baş verən güclü zəlzələ və sonra yaranan sunami 90 min nəfərin həyatına son qoydu.

4. 1 noyabr 1800-cü ildə ABŞ prezidentlərinin iqamətgahı -Ağ Ev istifadəyə verilib.

5. 1897-ci ilin bu günündə Turin Universitetinin tələbələri İtaliyanın məşhur “Yuventus” futbol klubunun əsasını qoyublar.

6. 1 noyabr 1906-cı ildə “Füyuzat” həftəlik ədəbi, elmi, ictimai-siyasi jurnalının ilk nömrəsi işıq üzü görüb. Jurnal 1906-1907-ci illərdə mesenat Hacı Zeynalabdin Tağıyevin vəsaiti hesabına Bakıda nəşr olunub.

7. 1 noyabr 1923-cü ildə Mustafa Kamalın təşəbbüsü ilə Osmanlı İmperiyasında monarxiya rejimi ləğv edildi.

8. 1 noyabr 1928-ci ildə Türkiyədə hərf inqilabı oldu. Ərəbcə rəqəmlər və hərflər ləğv olundu, latın qrafikasından ibarət yeni Türk əlifbası qəbul edildi.

9. 1 noyabr 1945-ci ildə dövlət başçısı İsmət İnönü Türkiyə Böyük Millət Məclisinin açılış iclasında etdiyi çıxışda “Tək əskiyimiz hökumət partiyasının qarşısında başqa partiya olmamasıdır” sözlərilə Türkiyədə çox partiyalı həyata keçiləcəyi mesajını verdi.

10. 1 noyabr 1954-cü ildə Əlcəzair Milli Azadlıq Cəbhəsi Fransız müstəmləkə idarəsinə qarşı Müstəqillik Müharibəsi başlatdı. 8 il davam edən müharibədə fransızlar 1,5 milyon əlcəzairlini qətlə yetirdilər.

11. 1 noyabr 1955-ci ildə ABŞ-da sərnişin təyyarəsi Kolorado yaxınlığında partladı. Nəticədə 44 nəfər öldü. 

12. 1 noyabr 1970-ci ildə Fransada bir rəqs salonunda baş verən yanğında 144 nəfər həyatını itirdi. 

13. 1 noyabr 1998-ci ildə Avropa İnsan Haqları Məhkəməsi təsis edilib.

14. 1 noyabr 1993-cü ildə Avropanın 28 dövlətinin iqtisadi və siyasi birliyinin - Avropa İttifaqının yaranmasını təsbit edən Maastrixt müqaviləsi qüvvəyə mindi.

15.  Azərbaycan Respublikasında Kənd təsərrüfatı işçiləri günüdür. Həmin gün Prezident İlham Əliyevin 2008-ci il 9 oktyabr tarixli Sərəncamına müvafiq olaraq təsis edilib.


Noyabrın 1-də bu şəxsiyyətlər xatırlanır:

1. 1 noyabr 1838-ci ildə filosof, ictimai xadim Cəmaləddin Əfqani (əsl adı Seyid Məhəmməd ibn Səftər, 1838-1897) anadan olub. Əsərlərini ərəb, fars və türk dillərində yazıb. Əfqanıstanda, Hindistanda, Misirdə, ömrünün son illərini isə İstanbulda yaşayıb.

2. 1 noyabr 1923-cü ildə Şair, qəzəlxan Əliağa Bakir (1923-22.5.1998) anadan olub.

3. Türkiyə Cümhuriyyətinin doqquzuncu prezidenti Süleyman Dəmirəl 1 noyabr 1924-cü ildə dünyaya gəlib. 

4. 1 noyabr 1939-cu ildə tanınmış şair, publisist Məmməd İsmayıl anadan olub. 1992-1993-cü illərdə Azərbaycan Dövlət Teleradio Şirkətinə (AzTV) rəhbərlik edib.

5. 1 noyabr 1940-ci ildə Xalq artisti Elmira Şabanova anadan olub. Teatrda, televiziya tamaşaları və kinoda (“Səhər”, “Əsl dost”. “Ötən ilin son gecəsi”, “Qəm pəncərəsi”, “Gecə qatarında qətl”, “Təhminə” və s.) yaddaqalan obrazlar yaradıb.

6. 1 noyabr 1944-cü ildə Əməkdar artist Səmayə Musayeva doğulub. Musiqili Komediya Teatrında işləyib. Televiziya tamaşalarına və filmlərə (“Tütək səsi”) çəkilib.

7. Tanınmış rəssam Rais Rəsulzadə 1 noyabr 1946-cı ildə anadan olub. O Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin nəvəsidir.

8. 1 noyabr 1947-ci ildə Əməkdar artist Telman Əliyev doğulub. Gəncə Dövlət Dram Teatrında çalışıb, 2000-ci ildən Akademik Milli Dram Teatrında işləyir. «Yük», «Bizi dağlarda axtarın» filmlərinə çəkilib.

9. 1 noyabr 1956-cı ildə rejissor, Əməkdar incəsənət xadimi Yavər Rzayev anadan olub. Bir neçə sənədli və bədii filmin (“Sari gəlin”, “İlahi məxluq”) rejissorudur.

10. Azərbaycan muğam sənətinin dahi simalarından biri, Xalq artisti Seyid Şuşinski 1 noyabr 1965-ci ildə vəfat edib(12 aprel 1889– 1 noyabr 1965).

11. Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı Vüqar Ağayev 2020-ci ilin bu günündə şəhid olub.

12. Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı Şahin Allahyarov 1 noyabr 2020-ci ildə şəhidlik zirvəsinə yüksəlib.

Surxay Atakişiyev, Bizim.Media

 

Seçilən
96
19
bizim.media

10Mənbələr