İtaliya, İsveç, Kanada və digər ölkələrdən olan beynəlxalq alimlər qrupu Afrikanın Sahara səhrasının uzaq keçmişdə yaşıllaşmasının Yer kürəsinin iqliminə necə təsir etdiyini öyrənib...
Poliqon xəbər verir ki, tədqiqat “Climate of the Past” (CP) elmi jurnalında dərc olunub.
Mütəxəssislərin fikrincə, 11 minlə 5 min il əvvəl arasında, Holosen dövrünün birinci yarısında Şimal yarımkürəsində mussonların intensivləşməsi səbəbindən Saharanın geniş əraziləri həmişəyaşıl kolluqlar və digər bitki örtüyü ilə örtülüb.
İqlim dəyişikliyi Yerin perihelionu (Günəşə ən yaxın yaxınlaşma nöqtəsi) ilə üst-üstə düşən yay gündönümü ilə əlaqədar yayda günəş radiasiyasının artması ilə əlaqədar baş verib.
Komanda Sahara yaşıllaşmasının Şimal yarımkürəsinə təsirini yenidən qurmaq üçün iqlim modelləşdirmə aparıb. Hesablamalar göstərib ki, Saharanın yaşıllaşması Skandinaviya və Şimali Amerikada daha isti və quru, Qərbi Avropada qış daha soyuq və yay daha isti olub. Mərkəzi Avropada ümumi istiləşmə, Aralıq dənizində daha soyuq və yağışlı iqlim, Mərkəzi Asiyada qış daha isti, yay isə daha soyuq keçib.
Alimlərin fikrincə, bütün bu hava anomaliyaları atmosfer axınlarının qərbə doğru dəyişməsi nəticəsində baş verib.
Komanda həmçinin Şimali Atlantikada (bu okean hövzəsində dəniz səthi təzyiqinin dəyişməsi yaxınlıqdakı qitələrdə temperatur və yağıntı nümunələrinin dəyişməsinə səbəb olur) hər iki boreal qışda (dekabr-fevral) və yay aylarında müsbətdən mənfiyə doğru dəyişdiyini müəyyən edib.
Bütün bu iqlim dəyişiklikləri toz emissiyalarının 80% azalması səbəbindən minlərlə il davam edib və quru şəraiti qorumağa kömək edən daha çox bitki örtüyünün olması səbəbindən suyun təkrar emalı da artıb.
Poliqon.info
