Uşaqların danışmağa başlaması hər bir valideyn üçün həyəcanverici bir mərhələdir.
Qlobal.net bildirir ki, bəzi uşaqlarda danışma gecikə bilər və bu, valideynlərdə narahatlıq yarada bilər. Uşaqların danışma bacarığının inkişafı fərdi olsa da, müəyyən yaşlarda danışıq qabiliyyəti üçün ortalama bir gözlənti mövcuddur. Əgər övladınız gec danışmağa başlayırsa, aşağıdakı addımlar və məsləhətlər sizə bu vəziyyətdə kömək edə bilər.
1. Hərtərəfli Dəyərləndirmə Aparın
Övladınızın danışığının gecikməsi müxtəlif səbəblərlə bağlı ola bilər. İlk növbədə, həkimlə məsləhətləşmək vacibdir. Uşaqda eşitmə problemləri və ya sinir sistemində hansısa gecikmə ola bilər. Eşitmə testi və ya pediatrik nevroloq müayinəsi, uşağın bu sahədə hər hansı çətinlik yaşayıb-yaşamadığını müəyyənləşdirməyə kömək edəcək.
2. Danışıq Mühiti Yaradın
Uşaqlar danışmağı başqalarını dinləməklə öyrənirlər, buna görə də evdə danışıq mühiti yaratmaq çox əhəmiyyətlidir. Hər gün uşaqla söhbət edin, ona kitab oxuyun və gördüyünüz hər bir şeyi təsvir edin. Uşağınızla danışarkən sadə, aydın və təkrar ifadələrdən istifadə edin ki, o, sözləri anlamağa çalışsın.
3. Məcbur Etmədən Həvəsləndirin
Uşağı məcbur etmədən həvəsləndirin. Məsələn, uşağınız bir əşya göstərərkən, həmin əşyaların adlarını təkrarlayın və onu təkrar etməsi üçün həvəsləndirin. Lakin uşaq sözləri təkrarlamaq istəmirsə, onu məcbur etməyin. Təzyiq göstərmək uşağı danışmaqdan uzaqlaşdıra bilər.
4. Gündəlik İşləri Danışıq Şəklində Keçirin
Uşaqlar gündəlik həyatda gördükləri işləri öyrənməyə daha meyilli olurlar. Məsələn, yemək hazırlayarkən hansı ərzaqlardan istifadə etdiyinizi danışa bilərsiniz, geyindiyiniz zaman paltarların adlarını çəkə və ya gəzintiyə çıxanda ətrafdakı əşyaların adlarını öyrədə bilərsiniz. Bu, uşağın danışıqla əşyalara dair bağlantı qurmasına kömək edir.
5. Texnologiyadan Məhdud İstifadə Edin
Ekran qarşısında çox vaxt keçirmək uşağın danışma bacarığının inkişafına mane ola bilər. Televizor və ya planşet vasitəsilə alınan məlumatlar uşaqla aktiv qarşılıqlı əlaqə yaratmadığından, uşağın danışıq qabiliyyəti bu cür məlumatlardan inkişaf etmir. Buna görə uşağın ekran qarşısında keçirdiyi vaxtı məhdudlaşdırın və daha çox insanlarla ünsiyyətdə olmasına şərait yaradın.
6. Hərəkətli Oyunlara Üstünlük Verin
Danışıq inkişafı üçün hərəkətli oyunlar böyük rol oynayır. Uşağı müxtəlif oyunlara cəlb etmək, onun ifadə etməsini stimullaşdırır. Məsələn, rol oynayan oyunlar, danışma qabiliyyətini stimullaşdıran fəaliyyətlər uşağın danışıq inkişafına təkan verə bilər. Məsələn, "Mağaza" və ya "Ailə" oyunu zamanı uşağı obyektlərin adlarını çəkməyə həvəsləndirə bilərsiniz.
7. Nitq Terapevtindən Yardım Alın
Əgər uşaq müəyyən yaş həddinə çatdığı halda hələ də danışmırsa və ya çox az danışırsa, nitq terapevtinə müraciət etmək faydalı ola bilər. Nitq terapevtləri uşaqlarda nitq problemlərini müəyyən etmək və bununla bağlı xüsusi məşqlər tətbiq etməkdə ixtisaslaşmış mütəxəssislərdir. Nitq terapiyası vasitəsilə uşaq danışma bacarığını daha da inkişaf etdirə bilər.
8. Səbrli Olun və Uşağın Öz Tempində İnkişaf Etməsinə İmkan Verin
Hər bir uşaq fərdi tempdə inkişaf edir. Uşağa qarşı səbrli olmaq və onu başqaları ilə müqayisə etməmək çox əhəmiyyətlidir. Övladınızın dil bacarıqları gecikmiş olsa da, göstərdiyiniz dəstək və diqqət nəticəsində o, öz tempində bu bacarığını inkişaf etdirə bilər.
9. Uşağın Səylərini Təqdir Edin
Uşaq danışmağa çalışdıqda onun səylərini təqdir etmək, ona dəstək verici rəftar göstərmək çox əhəmiyyətlidir. Hər hansı bir sözü düzgün tələffüz etməyə çalışdıqda, onu ruhlandırın. Məsələn, gülümsəyin, alqışlayın və onunla söhbət etməyi davam etdirin. Bu, uşağı daha çox danışmağa təşviq edəcəkdir.
10. Müntəzəm Müayinələr Edin
Uşağınızın danışıq inkişafı ilə bağlı narahatlıqlarınız varsa, mütəmadi olaraq müayinələr aparmaq faydalıdır. Pediatr və ya inkişaf mütəxəssisləri ilə görüşlər uşağın inkişafının izlənməsi üçün vacibdir.
Unutmayın ki, hər bir uşağın danışıq bacarığının inkişafı fərqlidir. Bəzi uşaqlar erkən yaşda danışmağa başlasa da, digərləri üçün bu proses bir qədər uzun çəkə bilər. Uşağın sağlamlıq durumunu yoxladıqdan sonra səbir və dəstəklə onun danışıq bacarığının inkişafına kömək edə bilərsiniz.
