Donald Trampın yenidən ABŞ prezidenti seçilməsi dünyada geniş əks-səda doğurub.
Musavat.com xəbər verir ki, Trampın xarici siyasətdə sərt və milli maraqları üstün tutan mövqeyi ilə tanınması onun seçilməsi ilə bağlı müxtəlif ölkələrdə fərqli reaksiyalara səbəb olub.
Avropa Birliyi (AB) və Avropa ölkələri - Avropanın bir çox ölkəsində Trampın seçilməsi ilə bağlı müəyyən narahatlıqlar var. Trampın əvvəlki prezidentlik dövründə ABŞ-AB münasibətləri, NATO və ticarət əlaqələri ilə bağlı gərginliklər yaşanmışdı. Avropa ölkələri Trampın ABŞ-ın ticarət tərəfdaşlarına tətbiq etdiyi tariflər, Paris iqlim razılaşmasından çıxması və NATO ilə bağlı sərt mövqelərini xatırlayaraq, ehtiyatla yanaşırlar.
Rusiya - Trampın yenidən seçilməsi Rusiyada qarışıq reaksiya yaradıb. Trampın qayıdışı Rusiyada ABŞ-la əlaqələrin yumşalması ümidlərini artırsa da, qlobal məsələlərdə rəqabət və sanksiyalarla bağlı ehtiyatlılıq qalır.
Çin - Trampın prezidentliyə qayıtması Çində narahatlıqla qarşılanır. Tramp administrasiyası dövründə ABŞ-Çin münasibətləri ticarət müharibələri və texnoloji rəqabət fonunda daha da pisləşmişdi. Trampın yenidən seçilməsi Çinin iqtisadi və texnoloji sahədə ABŞ-la daha gərgin münasibətlər gözləntisini artırır.
Yaxın Şərq - Trampın İsrail-Fələstin münaqişəsinə münasibəti və İranla olan sərt siyasəti Yaxın Şərq ölkələrində onun qayıdışı ilə bağlı fərqli reaksiyalar doğurub. İsrail Trampı dəstəklədiyi halda, İran Trampın qayıdışını potensial risk kimi görür, çünki onun dövründə ABŞ İranla nüvə sazişindən çıxmış və sərt sanksiyalar tətbiq etmişdi.
Türkiyə - Türkiyə Trampın dönəmində ABŞ-la gərgin anlar yaşasa da, onunla müəyyən məsələlərdə əməkdaşlıq edə bilib. Trampın qayıdışı ilə iki ölkə arasındakı münasibətlərdə bəzi müsbət gözləntilər olsa da, xüsusilə Suriya və F-35 məsələləri yenidən gündəmə gələ bilər.
Meksika və Latın Amerikası - Meksika və bəzi Latın Amerika ölkələri Trampın sərt miqrasiya siyasətindən dolayı onun yenidən prezident seçilməsindən narahatdır. Trampın sərhəd divarı layihəsi və miqrasiya məhdudiyyətləri bu ölkələrdə mənfi təsir yaratmışdı.
Ümumiyyətlə, Trampın yenidən prezident olması dünyada, xüsusən də ABŞ-ın strateji maraqları ilə bağlı olan ölkələrdə maraq və müəyyən dərəcədə narahatlıq doğurur. Onun əvvəlki dövründə olduğu kimi, daxili siyasətə və ABŞ-ın milli maraqlarına diqqət yönəltməsi, bəzi müttəfiqlərində narahatlıq yaradıb, rəqib ölkələrdə isə ABŞ-la münasibətlərin necə dəyişəcəyi barədə ehtiyatlı gözləntilər var.
Qərb KİV-lərinin Donald Trampın qələbəsinə reaksiyası da maraq doğurur:
CNN yazır: Trampın seçilməsi misilsiz hüquqi vəziyyətdir. Seçilmiş prezident Nyu-Yorkda cinayət məhkəməsində 34 biznes sənədini saxtalaşdırmaq ittihamı ilə günahkar tanındıqdan sonra noyabr ayında məhkum edilməli idi.
Reuters: Demokratların ənənəvi seçiciləri – latın amerikalılar və aşağı gəlirli ailələr – inflyasiyadan ən çox zərər görüb və Trampın qələbəsinə kömək ediblər. Onun kənd yerlərində yaşayan, ali təhsili olmayan ağdərili ənənəvi seçici bazası da onu dəstəkləməkdə davam edib. Tramp aşağı reytinqlərə baxmayaraq qalib gəldi.
CNBC: Trampın qələbəsi vitse-prezident Harrisdən ABŞ-da ilk qadın prezident olma tarixi fürsətini aldı. Trampın qələbəsi onun tərəfdaşı, Ohaio ştatından olan senator Cey Di Vens üçün də böyük siyasi uğur oldu. Vens cəmi iki il əvvəl ilk seçkilərini qazanmışdı.
Fox News: Tramp demokratların qaradərililər, latın amerikalılar və gənc seçicilər arasında ənənəvi üstünlüklərini azalda bildi. Harris isə demokratları ənənəvi olaraq dəstəkləyən sosial qrupların itkilərini kompensasiya edəcək qədər ideoloji inkişaf əldə edə bilmədi. Seçicilərin Co Bayden administrasiyasından narazılığı da onun qələbəsinə mane oldu, çünki amerikalıların 6-dan 10-u hazırkı prezidenti dəstəkləmir.
Afaq Mirayiq,
Musavat.com
