Vaxtaşırı gənclərin işsizlikdən və yaxud da şirkət, banklar tərəfindən təcrübəçi kimi işə götürüldükdən üç ay sonra işdən çıxarıldığı ilə bağlı şikayətlər eşidirik.
“State Street Bank”, “Citibank”, “Goldman Sachs” və “JP Morgan” kimi nəhəng banklarda işləyən Yusif Əfəndizadə bu barədə Moderator.az-a açıqlama verərkən qeyd edir ki, şirkət öz professional işçilərini yetişdirmək üçün gənclərə şans verməlidir. Bu şans da haradan başlayır? Əlbəttə ki, təcrübə proqramlarından başlayır:
“Avropada təcrübəsi olanlarla yanaşı, təcrübəsi olmayanlara da işləmək üçün hər cür şərait yaradılır. Təəssüf ki, Azərbaycanda əmək bazarında təcrübə proqramına bir o qədər də önəm verilmir. Ümumilikdə, Azərbaycanla Avropanı və yaxud da Amerikanı müqayisə edəndə belə bir nəticəyə gəlmək olur ki, Azərbaycanda təcrübəçiyə ehtiyac yoxdur.Təcrübəçi şirkətlər üçün xərc sayılır. Avropada isə hər zaman təcrübəçiyə ehtiyac var və o gələcəyin işçisidir. Şirkətin əsas hədəfi həmin işçini öz şirkətində saxlamaq, yetişdirməkdir. Bu gün Azərbaycanda böyük şirkətlərin əksəriyyətində təcrübə proqramlarına yer verilməməsinin səbəbi sırf maddi imkanlarla bağlıdır. Şirkət rəhbərləri hesab edirlər ki, təcrübə proqramları əlavə xərcdir və onsuz da stədiyimiz kadrı tapa bilirik. Çünki Azərbaycanda əmək bazarı dardır, kifayət qədər iş imkanları yoxdu və rəqabətli mühit çox olduğuna görə şirkət istədiyi işçini tezliklə tapa bilir. Amma xarici ölkələrdə əmək bazarı geniş olduğundan şirkətlər və işəgötürənlər iş təklif etsələr də, bazarda professional işçi tapa bilmirlər. Ona görə də belə şirkətlər gələcək əmək bazarını formalaşdırmaq üçün təcrübə proqramına önəm verirlər”.
Y.Əfəndizadənin sözlərinə görə, Azərbaycanda əmək qanunvericiliyində boşluqlar olduğu üçün işçi ilə müdriyyət arasındakı münasibətlər müdriyyətin istədiyi şəkildə baş verə bilir:
“Avropada isə qanunvericiliyin tələbləri əsasında müdriyyət öz davranışlarını tənzimləyir. Məsələn, Azərbaycanda istənilən şirkət istənilən bir işçini qısa müddət ərzində işdən rahatlıqla çıxara bilər. Amma Avropada mümkünatı yoxdu ki, şirkət rəhbəri işçini rahat şəkildə işdən çıxara bilsin. İşçi o vaxt işdən çıxarıla bilər ki, fəaliyyətində, hərəkətlərində ciddi şəkildə boşluqlar, narazılıqlar var və bu da səbəb yaradır ki, işdən çıxarılsın. Əgər işçi rəhbərlik tərəfindən səbəbsiz yerə işdən çıxarılarsa, onun qarşılığında şirkət kompensasiya ödəməli olur. Ona görə də şirkətlər bunlardan həmişə ehtiyat edir. Avropada dövlət qanunvericiliyi icazə vermir ki, şirkətlər işçini rahat şəkildə işdən çıxarsın”.
Yusif Əfəndizadə qeyd edir ki, işlədiyi “Citybank”, “Goldman Sachs” kimi böyük şirkətlərdə vaxtaşırı təcrübə proqramları elan olunur:
“ “Goldman Sachs” da işlədiyim müddətdə 70 nəfər təcrübəçi işə götürülürdü. Şirkət təcrübəçiləri işə götürür, yetişdirir və onlarda da həvəs, maraq yaranır ki, şirkətdə qalsın, işləsin. Şirkətlərin böyük əksəriyyəti həmin təcrübəçilərin orada qalıb davam etməsini arzulayırlar. Ona görə də , Avropadakı şirkətlər təcrübəçiyə motivasiya olsun deyə əmək haqqı verməkdə maraqlıdırlar”.
Mehin Mehmanqızı
