BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyası (COP29) iqlim dəyişikliyinə qarşı tədbirlərin həyata keçirilməsində həlledici rol oynayacaq.
“İki sahil” xəbər verir ki, bunu Azərbaycan Mərkəzi Bankının (AMB) sədri Taleh Kazımov bildirib.
Onun sözlərinə görə, Azərbaycanın COP29-a sədrliyi planetimizin rifahı naminə iqlim fəaliyyətini irəli aparmaq üçün beynəlxalq tərəfdaşlarımızla əməkdaşlıq etmək baxımından mühüm fürsətdir.
T. Kazımov Azərbaycanın dayanıqlılıq məsələlərinə fokuslanan strategiyasını müəyyən edən əsas amilləri sadalayaraq bildirib ki, ölkə qlobal istiləşmədə iqlim dəyişikliyinin təsirini qəbul edir: "İqlim dəyişikliyi, o cümlədən temperaturun artması və daha ekstremal hava hadisələri, havanın çirklənməsi ilə birlikdə ölkədə dayanıqlılıq problemləri yaradır. Digər tərəfdən, Azərbaycan iqlim dəyişikliyi probleminin həllinin aktuallığını dərk edərək, iqlim dəyişikliyini özünün sosial-iqtisadi inkişaf strategiyasına daxil edib. "Azərbaycan 2030: Sosial-İqtisadi İnkişaf üzrə Milli Prioritetlər”in beş sütunundan biri təmiz ətraf mühitə və “yaşıl artım” ölkəsinə nail olmaqdır.
Bundan başqa, Prezident İlham Əliyev tərəfindən 2024-cü il Azərbaycanda “Yaşıl Dünya Həmrəyliyi İli” elan edilib. Bu qərar, iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə beynəlxalq həmrəyliyi vurğulayır".
O hesab edir ki, nəhayət Azərbaycan Paris Sazişi kimi beynəlxalq çərçivələrə sadiqdir: “Azərbaycan 1990-cı illə (baza ili) müqayisədə 2030-cu ilə qədər istixana qazlarının emissiyalarını 35 % azaltmağı qarşısına məqsəd qoyub. Bundan əlavə, Azərbaycan 2050-ci ilə qədər emissiyaları 40 % azaltmaq üçün yeni könüllü öhdəlik götürüb.
Bu məqsədlərə nail olmaq üçün Azərbaycan ölkənin ümumi enerji balansında bərpa olunan enerji üzrə quraşdırılmış gücün payını 30 %-ə çatdırmağı əsas hədəf kimi müəyyən edib. Hazırda Azərbaycan Milli Səviyyədə Müəyyən Edilmiş Töhfələrin (NDCs) yeniləmə prosesindədir və iqlim dəyişikliyi üzrə fəaliyyət istiqamətində növbəti hədəflərin müəyyən edilməsi gözlənilir. Bu təşəbbüsləri dəstəkləmək və bu məqsədlərin həyata keçirilməsinə töhfə vermək üçün Mərkəzi Bank ölkənin maliyyə sisteminin yaşıllaşdırılması üzrə strateji çərçivəni müəyyən edib".
T. Kazımov onları açıqlayıb:
• 2023-2026-cı illər üçün Dayanıqlı Maliyyə Yol Xəritəsi dörd əsas sütun üzrə işlənib hazırlanıb və Azərbaycanda yaşıl maliyyə sisteminin inkişafını istiqamətləndirmək üçün təməl kimi çıxış edir;
• 2024-2026-cı illər üçün Maliyyə Sektorunun İnkişaf Strategiyası, iqlim dəyişikliyi ilə bağlı risklərin səmərəli şəkildə müəyyənləşdirilməsi, monitorinqi və idarə olunması, maliyyə sistemin sabitliyinin təmin edilməsi məqsədilə yönəlmiş müfəssəl fəaliyyət planını müəyyən edir.
AMB-nin sədri hesab edir ki, iqlim maliyyəsi, strateji çərçivə və fəaliyyət planları bir neçə nəticə verəcək:
• "Yaşıl maliyyə" üçün məlumatlar, təriflər və qaydaları əhatə edən funksional ekosistem;
• Maliyyə qurumlarının biznes modellərinin və strategiyalarının dayanıqlı və "yaşıl maliyyə"yə doğru transformasiyası;
• NDC-lərə uyğun keçid planlarını həyata keçirməyə başlayan maliyyə institutları.
"İqlim və biomüxtəlifliyin itkisi riskləri fiziki zərər və siyasi tədbirlərdən və dəyişən bazar üstünlüklərindən yaranan risklər vasitəsilə maliyyə sabitliyinə təhlükə yaradır. Risklər maliyyə qurumları üçün kredit, sığorta, bazar və əməliyyat risklərini artırır ki, bu da öz növbəsində sistemli təhdidlərə və ya nüfuz və hüquqi öhdəliklərə səbəb ola bilər. Maliyyə qurumları tərəfindən yaxşı risk idarəetməsi - stress testləri, ssenari təhlili, keçid planlaşdırması və məlumatların açıqlanması daxil olmaqla - bu riskləri azaltmaq və iqtisadi dayanıqlılığı və davamlılığı artırmaq üçün vacibdir", - T. Kazımov vurğulayıb.
