Nyu Yorkdakı Binqhamton Universitetinin tədqiqatçıları havadan nəm çıxarmaq və onu elektrik enerjisinə çevirmək üçün yeni üsul hazırlayıblar.
Valyuta.az "Interesting Engineering"ə istinadən xəbər verir ki, bu barədə universitetin saytında dərc olunan məqalədə deyilir.
Xüsusilə, alimlər qrupu rütubətin tutulması sayəsində daimi, yüksək səmərəli elektrik enerjisi çıxışını təmin edəcək kağız geyilə bilən cihazlarını təsvir etdilər.
"Portativ elektronika gələcəkdə enerji yığma üsullarından istifadə edəcək, lakin hazırda bu üsullar zaman baxımından çox qeyri-müntəzəmdir, yerləşdiyi yerdə təsadüfi və səmərəsiz şəkildə çevrilir. Bu mövzu ilə maraqlandım, çünki havamızda nəmlik hər yerdə var və mən başa düşdüm ki, nəmdən enerji yığmaq çox sadədir", deyə Binqhamton Universitetinin professoru Sohen Çoi bildirib.
Onun Bioelektronika və Mikrosistemlər Laboratoriyasının son 15 ildə biobatareyalar haqqında əldə etdiyi biliklər sayəsində generator su molekullarını müsbət və mənfi ionlara ayıran "funksional qrup" kimi bakteriya sporlarından istifadə edir.
"Kağızın kapilyarları sporları udur və yuxarıda aşağıdan daha çox müsbət ionları olan bir gradient yaradır. Bu balanssızlıq elektrik yükünün yaranmasına səbəb olur. Bir tərəfdən hidrofobik, digər tərəfdən isə hidrofilik Janus kağızının qatının əlavə edilməsi nəmin udulmasını yaxşılaşdırır. Bu təbəqə su molekullarını özünə çəkir və emal olunana qədər cihazın içərisində saxlayır", deyə "Interesting Engineering" yazır.
Bu cür tədqiqatlar ətraf mühitə zərər vermədən tamamilə kağızdan hazırlanmış, elastik, geyilə bilən, genişləndirilə bilən və birdəfəlik istifadə edilə bilən cihazların yaradılmasını nəzərdə tutur. Xüsusilə, Çoi hesab edir ki, belə bir yaş elektrik generatoru aşağı güclü sensorlar, dərmanların çatdırılması və ya elektrik stimullaşdırılması üçün inqilabi xarakter daşıyır.
Bundan əlavə, alim cihazın ölçüsünü mikroelektromexaniki sistemlər (MEMS) səviyyəsinə endirmək niyyətindədir.
"Bir cihazın ölçüsü mənim üçün çox böyükdür. Mən MEMS fanatıyam. Hər bir vahidi daraltmaqla və daha kiçik bir sahədə daha çox elementi birləşdirərək, güc sıxlığını əhəmiyyətli dərəcədə artıra bilərik. Həmçinin, biz kağızdan istifadə etdiyimiz üçün origami texnikası da daxil olmaqla bir çox başqa fikirləri sınaya bilərik", deyə alim qeyd edib.
Digər tədqiqatçılar uzun müddət istifadə edilə bilən cihazlar inkişaf etdirərkən, Çoi fərqli bir istiqamətə getməli və ətraf mühiti elektron tullantılarla zibilləməyəcək birdəfəlik cihazlara diqqət yetirməli olduğuna inanır.
"Dörd ay ərzində bütün günü bir şey geyinmək istəmirəm. Mən onu qısa müddətə istifadə edib atmaq istəyirəm - bu baxımdan kağız ən yaxşısıdır", deyə Çoi yekunlaşdırıb.
Paşa Məmmədli
