Rusiyanın vitse-prezidenti Yuri Uşakov Türkiyənin BRİCS-ə üzv olmaq üçün rəsmi müraciətini gündəmə gətirərkən müzakirələrə başlayıb. Mümkün üzvlüyün Aİ və ABŞ ilə münasibətlərə necə təsir edəcəyi maraqla qarşılansa da, ekspertlər Aİ ilə Gömrük İttifaqı Sazişinin modernləşdirilməsini vurğulayıblar.
Turkustan.az xəbər verir ki, Fələstinin Rusiyadakı səfiri Abdel Hafiz Nofəl; Ötən gün ölkəsinin BRİKS-ə qoşulmaq üçün müraciət edəcəyini bildirməsindən sonra Türkiyənin də BRİCS-ə qoşulmaq üçün rəsmi müraciət etdiyi iddia edildi. Rusiya vitse-prezidenti Yuri Uşakov Türkiyənin BRİKS-ə daxil olmaq üçün rəsmi müraciət etdiyini desə də, prezident Ərdoğanın yaxın günlərdə BRİCS sammitinə qatılacağı öyrənilib. Digər tərəfdən, xarici işlər naziri Hakan Fidan bu ilin iyun ayında Çinə səfəri zamanı Türkiyənin BRİKS-ə qoşulmaq istədiyini və bu təşkilatın AB-yə yaxşı alternativ ola biləcəyini bildirmişdi. Türkiyənin BRİCS-ə üzv olması mübahisə yaradıb. Mütəxəssislərə görə; Türkiyə BRİCS-ə qoşulmaq əvəzinə Aİ ilə Gömrük İttifaqı sazişini modernləşdirməlidir.
Xarici Siyasət Eksperti Prof. Dr. Ahmet Kasım Han Türkiyənin BRİCS-ə üzv olmasının NATO-dan çıxması mənasına gəlməyəcəyini ifadə edərək, "BRICS müdafiə təşkilatı deyil. Hər hansı bir üzvü NATO-dan çıxaracaq bir mexanizm yoxdur. Ona görə də Türkiyə NATO-dan çıxarılacaq" dedi ayrılmaq istəyəcəyini düşünməyin” dedi.
“Türkiyə BRİKS-ə qoşularsa, bu vəziyyət şübhəsiz ki, ABŞ-ı xoşbəxt etməyəcək”, - deyə Prof. Dr. Han bu fikirləri bildirib: "Ancaq Türkiyə ABŞ-ı xoşbəxt etmək üçün prioritetlərini müəyyən edən bir ölkə deyil. Digər tərəfdən Aİ və Türkiyənin tam üzvlük perspektivi çərçivəsində hərəkət etmədiyi də bir həqiqətdir. Dəyişən nizamda Türkiyə öz mövqeyini daha da gücləndirir."
Marmara Universiteti Beynəlxalq Əlaqələr Bölümü Müəllim Dos. Dr. Qonca Oğuz Gök isə Türkiyənin potensial üzvlüyünün BRICS-ə müsbət təsir edəcəyini ifadə edərək, "Şübhə yoxdur ki, Türkiyə beynəlxalq təşkilat şəbəkəsini genişləndirmək üçün ciddi fürsət axtarışındadır. Mümkün qazanclar baxımından; Türkiyə və BRICS hazırda siyasi kommunikasiya prosesindədir". BRİCS-ə mümkün üzvlük ikitərəfli fayda və xərclər gətirə bilər. İlk gözlənti Türkiyənin qlobal rolunu və statusunu artırmaqdır. Ona görə də Türkiyə həm Qlobal Şimal, həm də Qlobal Güneylə dərin əlaqələri olan bir ölkədir. "Risk, BRİKS kimi qeyri-rəsmi təşkilatlarda Rusiya və Çinin artan təsiri ilə böyük güclərin alətinə çevrilmə riski və inkişaf etməkdə olan ölkələrin səslərini nə qədər eşitdirə bilməsidir."
"BRICS universaldır. Siz Çin və Rusiya ilə inteqrasiya edərək bu işə qarışmalısınız. Ancaq Çin və Rusiyadan danışanda Aİ-nin münasibəti mənfi ola bilər. Əslində, Aİ "BRİKS-ə getmisiniz, sonra sən" deyə cavab verə bilər. Mənimlə heç bir işiniz yoxdur.”
Eltac Zülfüqaroğlu/Turkustan.az
