2022-ci ildən ölkə üzrə yaşayış və qeyri-yaşayış sahələrinə görə ödənilmiş əlavə dəyər vergisinin (ƏDV) qaytarılması prosesinə başlanılıb. Qaydaya görə, vətəndaş ev alarkən ödədiyi ƏDV-nin 30 faizini geri ala bilir. Evlərlə bağlı belə qaydanın olması yeni alınan avtomobillərlə bağlı ƏDV tələb olunmasına yol açıb. Belə ki, sosial şəbəkələrdə vətəndaşlar avtomobillər üçün də ƏDV-nin geri alınması qaydasının tətbiq olunmasını tələb edirlər.
Bəs vətəndaş avtomobil alarkən də ƏDV-si geri qaytarılmalıdırmı?
Mövzu ilə bağlı Sfera.az-a açıqlama verən hüquqşünas Turan Abdullazadə bildirib ki, ƏDV adətən geyim, elektronika və qida məhsullarından tutulur:
“Vergi Məcəlləsinin 173-cü maddəsinə əsasən, əlavə dəyər vergisinin dərəcəsi 18 faizdir. ƏDV məhsulların, malların və xidmətlərin dəyərinə əlavə edilən vergidir. Bu vergi həmin məhsulu və xidməti alan şəxslər tərəfindən dövlətə ödənilir və ödənilən ƏDV-nin bir hissəsi vətəndaşa geri qaytarılır. ƏDV-nin hesablanma qaydası çox sadədir. Məsələn, 2000 manatlıq məhsul almısınızsa, həmin məbləği vurursunuz 18 faizə, 360 manat edir. Əgər nağdsız ödəniş etmisinizsə, 15 faizi, yəni 54 manatı, nağddırsa, 10 faizi, yəni 36 manatı sizə geri qayıdır”.
Hüquqşünas qeyd edib ki, avtomobil ƏDV tutulan məhsullara aid edilmir:
“ƏDV-dən azad olan məhsul və xidmətlər də var. Bunlar un məmulatları, kənd təsərrüfatı məhsulları, təhsil və səhiyyə xidmətləri və ixrac olunan məhsullardır. Qanunvericiliyə edilmiş yeni dəyişikliyə görə, ƏDV-nin qaytarılması avtomobil, alkoqollu içki və tütün məmulatlarına da aid edilmir”.
Nominal qiyməti 1 000 ABŞ dolları, tədavül müddəti 5 il, illik gəlirliliyi 4,5 % olan və kupon gəlirləri rüblük qrafiklər əsasında ödənilən SOCAR İstiqrazlarının 2024-cü il üzrə 1 milyon 125 min dollarlıq sonuncu kupon ödənişi 1 noyabr tarixində istiqraz sahiblərinin hesablarına köçürülüb.
Bu barədə “Report”a “SOCAR Capital” şirkətindən məlumat verilib.
Bildirilir ki, istiqrazların növbəti kupon ödənişi 2025-ci ilin 1 fevral tarixində baş tutacaq.
Yerli fond bazarında ən çox ticarət olunan korporativ qiymətli kağız statusuna sahib SOCAR İstiqrazları 12-ci kupon ödənişi nəticəsində sahiblərinə növbəti dəfə 1 milyon 125 min ABŞ dolları gəlir gətirib və istiqraz sahiblərinin ümumi qazancı 13 milyon 500 min ABŞ dollarına yüksəlib (tədavül müddətinin sonunda toplam gəlir 22,5 milyon dollar təşkil edəcək.)
Hazırda SOCAR İstiqrazlarının təkrar bazar əməliyyatlarının həcmi 50 milyon ABŞ dollarına çatıb. Bağlanmış əqdlərin sayı isə 900-dür. 2016-cı ildən indiyədək investorlarına 40 milyon ABŞ dollarına yaxın gəlir qazandırıb.
SOCAR İstiqrazları 1 və 5 saylı “ASAN xidmət” mərkəzlərindəki SOCAR İstiqrazları köşklərindən və Azərbaycanda fəaliyyət göstərən rəsmi investisiya şirkətlərindən əldə edilə bilər.
Əlavə məlumat üçün *1999 çağrı nömrəsi ilə əlaqə saxlaya və ya socarcapital.az, socaristiqraz.az veb-saytlarına müraciət edə bilərsiniz.
Qeyd edək ki, SOCAR İstiqrazları ilə bağlı rəsmi məlumatlar yalnız 1–5 saylı “ASAN xidmət” mərkəzləri, ölkəmizdə qeydiyyatdan keçmiş investisiya şirkətləri, yuxarıda qeyd olunan çağrı nömrəsi və veb–saytlardan əldə edilə bilər.
T.Abdullazadə vurğulayıb ki, evlərin ƏDV-sinin qaytarılması ilə bağlı müəyyən şərtlər var:
“Yeni tikilmiş binadan yaşayış və ya qeyri-yaşayış sahəsi mənzil almısınızsa, ƏDV-nin bir hissəsi sizə geri qaytarılmalıdır. Lakin bunun müəyyən şərtləri var. Belə ki, MTK-dan mənzil alırsınızsa, mütləq ödənişi nağdsız qaydada, yəni MTK-nın bank hesabına pulu köçürməklə etməlisiniz. Bundan başqa, ƏDV-nin geri qaytarılması üçün bina tikilib, tam təhvil verilməlidir. Bu zaman, ƏDV-nin 30 faizi sizə tam geri qayıdır. Bu imkanlardan yararlanmaq istəyən vətəndaşlar İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Dövlət Vergi Xidmətinin portalında qeydiyyatdan keçməlidir”.
