Universitetlərin məzunlarını təyinatla işlə təmin etməsi bir sıra üstünlüklərlə yanaşı, bəzi çətinliklər də yarada bilər.
News365.az xəbər verir ki, bu fikirləri təhsil eksperti Kamran Əsədov bildirib. O qeyd edib ki, bu praktikanın uğurlu olub-olmaması isə müxtəlif faktorlardan asılıdır. Gəlin, həm müsbət, həm də mənfi tərəflərinə nəzər salaq.
Müsbət Tərəflər:
1. Məzunların Məşğulluq Probleminin Həlli:
Təhsil müəssisələri məzunları təyinatla işə göndərdikdə, onların işsiz qalma riski azalır. Bu, gənc mütəxəssislərin təcrübə qazanmasına və əmək bazarına sürətlə inteqrasiya olmasına kömək edir. Belə bir sistem, xüsusilə yüksək işsizlik səviyyəsi olan ölkələrdə məzunlar üçün effektiv bir həll ola bilər.
2. Əmək Bazarı ilə Uyğunluq:
Təyinatla iş təminatı universitet və işəgötürənlər arasında daha sıx əlaqə yaradır. Beləliklə, universitetlər öz tədris proqramlarını əmək bazarının ehtiyaclarına uyğunlaşdıraraq daha məqsədyönlü məzun hazırlığı həyata keçirə bilər. Bu, əmək bazarında uyğun kadr təminatını və balansı təmin edə bilər.
3. Məzunların Tələb Olunan Sahələrə Yönləndirilməsi:
Təyinat sistemi vasitəsilə məzunlar daha az inkişaf etmiş və ya kadr çatışmazlığı olan bölgələrə yönləndirilə bilər. Bu, regional inkişafı dəstəkləyir və ölkə daxilində bərabərsizlikləri azaldır.
Mənfi Tərəflər:
1. Məcburi İş Seçimi və Motivasiya Problemi:
Məzunların öz istəklərinə uyğun olmayan yerlərə təyin olunması onların motivasiyasını azalda bilər. Məcburi təyinat, məzunların öz bacarıqlarına və maraqlarına uyğun sahələrdə çalışmasını çətinləşdirə bilər ki, bu da onların iş səmərəsini və işdən məmnunluğunu azaldır.
2. İş Yerlərinin Keyfiyyəti:
Təyinat sistemində məzunlar hər zaman arzu etdikləri və ya uyğun olduqları iş şəraitində və ya şirkətlərdə işlə təmin olunmaya bilərlər. İş yerlərinin keyfiyyəti və şəraiti bəzən məzunların peşəkar inkişafına və karyera perspektivlərinə uyğun olmaya bilər.
3. Əmək Bazarı ilə İnkişaf Uyğunsuzluğu:
Təyinatla iş təminatı mexanizmi əmək bazarında tələb və təklif arasında tarazlığı pozmaq təhlükəsi daşıyır. Belə bir sistem, işəgötürənlərə ən uyğun namizədləri seçmək və ya məzunların öz potensiallarını tam olaraq istifadə etmələrinə imkan verməyə bilər.
4. Dövlət və Universitetlərin İdarəçilik Yükünün Artması:
Məzunların təyinatla işlə təmin edilməsi mexanizmi əlavə bürokratiya və inzibati yük yarada bilər. Universitetlər və dövlət orqanları məzunları işlə təmin etmək üçün yeni strukturlar yaratmalı və əlavə resurslar sərf etməli ola bilərlər.
Nəticə:
Universitetlərin məzunları təyinatla işlə təmin etməsi həm müsbət, həm də mənfi nəticələr doğura bilən bir sistemdir. Uğurlu olması üçün belə bir mexanizm əmək bazarının tələblərinə uyğun olmalı, məzunların maraqları və istəkləri nəzərə alınmalıdır. Həmçinin, dövlət və universitetlər tərəfindən keyfiyyətli iş yerlərinin təmin edilməsi və məzunların peşəkar inkişafına dəstək verilməsi vacibdir. Məcburi iş seçimindən çəkinmək və məzunların öz bacarıqlarını maksimum səviyyədə istifadə edə bilməsi üçün daha çevik və şəffaf bir yanaşma tətbiq olunmalıdır.
