“Azərbaycan gənclərinin 47-ci Beynəlxalq WorldSkills yarışlarında iştirakı, ölkənin texniki bacarıqlarını və peşə təhsili sahəsindəki potensialını nümayiş etdirən mühüm bir hadisədir”. Bu sözləri SİA-ya açıqlamasında təhsil üzrə ekspert Kamran Əsədov deyib.
O bildirib ki, bu cür beynəlxalq yarışlar və olimpiadalar şagirdlərə yalnız bilik və bacarıq deyil, həm də şəxsiyyət və peşə inkişafı baxımından çox şey qazandırır. Öncə bu mövzunun müxtəlif aspektlərini ətraflı təhlil edim:
1.Beynəlxalq yarışların və olimpiadaların şagirdlərə faydaları:
Beynəlxalq səviyyədə keçirilən yarışlar, olimpiadalar və müsabiqələr şagirdlər üçün aşağıdakı əsas üstünlükləri təmin edir:
Texniki və peşə bacarıqlarının inkişafı: Bu cür yarışlar, şagirdlərə praktiki və texniki bacarıqlarını inkişaf etdirmək üçün xüsusi imkanlar yaradır. Peşə təhsili və texniki bacarıqlara yönəlmiş yarışlar, xüsusən də WorldSkills kimi tədbirlər, şagirdlərə iş həyatında lazımi praktiki təcrübə verir və onları gələcək karyeraları üçün daha hazırlıqlı edir.
Motivasiya və özünü ifadə etmə: Yarışlar şagirdlərin motivasiyasını artırır, onlara özlərini fərqləndirmək imkanı yaradır. Şagirdlər bu yarışlar vasitəsilə öz bacarıqlarını nümayiş etdirmək və tanıtmaq şansı qazanır.
Beynəlxalq təcrübə və qlobal perspektivlər: Beynəlxalq yarışlar şagirdlərə dünyanın müxtəlif ölkələrindən gələn həmyaşıdları ilə ünsiyyət qurmaq və fərqli təhsil sistemləri ilə tanış olmaq imkanı verir. Bu, onların dünya görüşünü genişləndirir və fərqli mədəniyyətlərə açıq olmağı öyrədir.
Şəxsi inkişaf: Beynəlxalq yarışlarda iştirak edən şagirdlər, stres idarəetməsi, vaxtın idarə edilməsi, komanda ilə işləmə bacarıqları və liderlik keyfiyyətlərini inkişaf etdirirlər. Bu, onların gələcək şəxsi və peşə həyatında müsbət təsir göstərəcək vacib bacarıqlardır.
2.Yarışlarda əldə olunan uğurlar imtahan zamanı nəzərə alınırmı?
Azərbaycan təhsil sistemində beynəlxalq yarışlarda və olimpiadalarda əldə olunan uğurların ali təhsil müəssisələrinə qəbul zamanı və ya imtahanlarda birbaşa təsir edib-etməməsi mövzusu müxtəlif yanaşmalar tələb edir. Hazırda Azərbaycanda bir sıra hallarda beynəlxalq olimpiadalarda yüksək nəticələr göstərən şagirdlər üçün universitet qəbul prosesində müəyyən güzəştlər tətbiq edilir. Məsələn, bəzi ali təhsil müəssisələri olimpiadalarda fərqlənən şagirdlərə müsabiqədənkənar qəbul və ya əlavə ballar təqdim edir. Bu təcrübə şagirdləri beynəlxalq səviyyədə öz bacarıqlarını inkişaf etdirməyə təşviq edir.
3.Yarışlarda əldə olunan uğurların imtahan prosesində nəzərə alınmasının əhəmiyyəti
Beynəlxalq olimpiadalarda və yarışlarda əldə olunan uğurların universitet imtahanlarında nəzərə alınması aşağıdakı səbəblərə görə müsbət qiymətləndirilə bilər:
Ədalətli qiymətləndirmə: Yarışlarda əldə olunan uğurlar şagirdlərin akademik və praktiki bacarıqlarını sübut edir. Buna görə də bu nəticələrin ali təhsil müəssisələrinə qəbul zamanı nəzərə alınması, şagirdlərin real qabiliyyətlərinə əsaslanan daha obyektiv qiymətləndirmə təmin edir.
İstedadlı şagirdlərin təşviqi: Gənclərin beynəlxalq yarışlarda iştirakını təşviq etmək, onların akademik və peşə bacarıqlarının inkişafını stimullaşdırır. Bu da ölkənin ümumi təhsil sisteminin keyfiyyətini yüksəldir.
Peşəkar inkişaf: WorldSkills və ya digər texniki yarışlarda fərqlənən gənclərin bacarıqları gələcək peşə həyatı üçün əhəmiyyətli olduğundan, bu uğurlar ali təhsil müəssisələrinin qəbul prosesində nəzərə alınmalıdır. Bu, peşə və texniki təhsilin təşviqi və texniki ixtisaslar üzrə ixtisaslaşmanın artmasına gətirib çıxara bilər.
4.Dünya təcrübəsi: Beynəlxalq uğurların qəbul prosesinə təsiri
Dünya təcrübəsində bir çox ölkələrdə beynəlxalq olimpiadalarda və yarışlarda uğur qazanan şagirdlərə xüsusi güzəştlər tətbiq edilir:
ABŞ-da ali təhsil müəssisələrinə qəbul zamanı şagirdlərin məktəbdənkənar fəaliyyətləri, yarışlarda əldə etdikləri nəticələr və digər fərqləndirici xüsusiyyətləri qəbul prosesində böyük rol oynayır.
Avropa ölkələrində də olimpiada və beynəlxalq yarışlarda uğur qazanan şagirdlər xüsusi proqramlar və təqaüdlərlə mükafatlandırılır.
Asiya ölkələri, xüsusən də Cənubi Koreya və Yaponiya, texniki bacarıqlar və olimpiada uğurlarına böyük əhəmiyyət verərək, bu şagirdləri universitet qəbul prosesində dəstəkləyirlər. Beləliklə, beynəlxalq yarışlar və olimpiadalar şagirdlərə çox dəyərli təcrübələr qazandırır, onların şəxsi və peşəkar inkişafına töhfə verir. Belə uğurların ali təhsil müəssisələrinə qəbul zamanı nəzərə alınması istedadlı gənclərin təşviq edilməsi və təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsi baxımından vacibdir. Azərbaycanda da bu istiqamətdə daha geniş imkanlar yaradılaraq, beynəlxalq səviyyədə uğur qazanan gənclərin qiymətləndirilməsi və dəstəklənməsi təhsil sisteminin inkişafına müsbət təsir göstərə bilər”.
