EN

1500 il əvvəl baş vermiş fəlakət Norse əfsanələrinə işıq salır

Yazını böyüt
Yazını kiçilt

Alimlər Norse mifologiyasında Ragnarök ilə əlaqəli hadisələrin təxminən 1500 il əvvəl Danimarkada baş verdiyini göstərən dəlillər müəyyən etdilər.

Hafta.az-ın “IFL Science”a istinadən yazdığına görə, son illər Marvel filmləri ilə məşhurlaşan Ragnarök Skandinaviya mifologiyasındakı apokalipsisin qarşılığıdır. Vikinqlər inanırdılar ki, tanrılar bir-biri ilə vuruşub öldükdən sonra dünyanın sonu olacaq və yenidən doğulacaq. Raqnarökün əlaməti sayılan bir sıra fəlakətlərin Fimbulvinter (Böyük Qış) adlı çətin və uzun qışla başlayacağı düşünülürdü.

Bu hadisə tez-tez bəşər sivilizasiyasının yüksəlişi və süqutu haqqında simvolik bir hekayə vasitəsi kimi şərh olunur. Ancaq bəzi tədqiqatçılar Fimbulvinter-in real dünyadakı həmkarının olub olmadığını müzakirə etmək qərarına gəldilər.

Bir çox mütəxəssisə görə bəşər tarixinin ən pis ili sayılan eramızın 536-cı ili bir və ya bir neçə vulkan püskürməsinin şahidi olub. Şimal yarımkürəsində baş verən bu hadisələr səmanın kül və kükürdlə örtülməsinə, günəş işığının qarşısını almasına və illərlə davam edən “vulkanik qışın” başlamasına səbəb oldu.

İndiyədək bu iqlim fəlakətinin Danimarkaya nə qədər təsir etdiyi bəlli deyildi.

Təxminən 1500 il əvvəl Skandinaviya ölkəsinin tarixinə pəncərə açan tədqiqatçılar bu hadisənin Fimbulvinterə ilham verdiyini söyləyirlər.

Danimarka Milli Muzeyinin alimləri eramızın 300-800-cü illərinə aid 650 palıd ağacını təhlil ediblər. Ağaclardakı halqaları araşdıran qrup, eramızın 536-cı ildən başlayaraq və xüsusilə eramızın 539-541-ci illəri arasında bitkilərin inkişafında ciddi geriləmə olduğunu qeyd etdi.

“Journal of Archaeological Science: Reports” jurnalında dərc olunan məqalənin müəlliflərindən Morten Fişer Mortensen deyir ki, “Ağaclar böyüməsə, tarlalarda heç nə bitə bilməz. Hər kəsin kənd təsərrüfatı ilə yaşadığı bir cəmiyyətdə bunun fəlakətli nəticələri var. Bu, burada taxıl istehsalında apardığımız digər tədqiqatlarla da təsdiqlənir. "Biz ciddi azalma müşahidə edirik."

Tədqiqatçılar Norveç və İsveçdə əhalinin demək olar ki, yarısının bu dövrdə öldüyü təxmin edildiyini və bunun Danimarkada da doğru ola biləcəyini düşünürlər.

Hadisələri Skandinaviya mifologiyası ilə uzlaşdıran Mortensen deyir ki, "Palıd ağaclarının ardıcıl üç yay demək olar ki, heç bir artım göstərməməsi diqqətəlayiqdir" "Raqnarok əfsanəsi, arasında yay olmadan üç illik qışla başlayır".

Bununla belə, komanda qeyd edir ki, tapıntılar Fimbulvinterin bu hadisələrdən ilhamlandığını qəti şəkildə sübut etmir.

"Bu cür əfsanələr xəyali və ya uzaq keçmişin əks-sədası ola bilər, Bir çox insanlar Fimbulvinter-in 6-cı əsrin iqlim fəlakətinə aid olub-olmadığını fərz etdilər və indi bizdə olanlarla böyük bir uyğunluq olduğunu söyləyə bilərik" Mortensen deyir.

Yeni araşdırma çovdar çörəyinin tarixi, həmçinin Vikinqlər dövrünün əfsanəsi haqqında məlumat verir.

İqlim fəlakətindən sonrakı əsrlərdə bölgədə çovdarın daha çox becərildiyini təsbit edən tədqiqatçılar bunun çətin qışa hazırlıq məqsədi daşıdığından şübhələnirlər.

Mortensen bildirir ki, danimarkalıların çovdar çörəyinə olan sevgisi bu dövrdə başlamış ola bilər.

Chosen
47
hafta.az

1Sources