Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev çərşənbə axşamı Bişkekdə keçirilən Türkdilli Dövlətlər Təşkilatının (TDT) 11-ci dövlət başçıları sammitində təşkilat daxilində daha dərin əməkdaşlığa və maliyyə dəstəyinin artırılmasına ehtiyac olduğunu vurğuladı. Bu il təşkilatın əsasını qoyan Naxçıvan Sazişinin 15 illiyi qeyd olunur və Əliyev son on beş ildə onun əhəmiyyətli inkişafını qeyd etdi.
Əliyev, iyul ayında Azərbaycanın Şuşa şəhərində keçirilmiş qeyri-rəsmi sammitdə imzalanan Qarabağ Bəyannaməsini vurğuladı və onu TDT üzvləri arasında əlaqələri gücləndirmək üçün mühüm bir addım kimi xarakterizə etdi. O, Azərbaycanın təşkilatı gücləndirməyə sadiq olduğunu təsdiqləyərək, "Türkdilli Dövlətlər Təşkilatının hazırkı büdcəsi məqsədlərimizə çatmaq üçün kifayət etmir" dedi. Azərbaycan TDT Katibliyinə dəstək üçün 2 milyon dollar və Ağsaqqallar Şurasının operativ imkanlarını artırmaq üçün 100 min dollar ayırıb.
Qlobal təhdidləri nəzərə alaraq, Əliyev türk dövlətləri arasında müdafiə, təhlükəsizlik və müdafiə sənayesi sahəsində əməkdaşlığın strateji əhəmiyyətini vurğuladı, genişlənmiş birgə hüquq-mühafizə tədbirləri və hərbi hazırlıq proqramlarına diqqət çəkdi. "Silahlı qüvvələrimizin iştirakı ilə hərbi təlimlər keçirilir və qardaş ölkələrdən olan tələbələri hərbi təhsil müəssisələrimizdə qəbul edirik," deyə o bildirdi və bu təşəbbüsləri etimad və həmrəylik simvolları adlandırdı.
İqtisadi tərəqqidən danışarkən, Əliyev Azərbaycanın Mərkəzi Asiya və Türkiyəni birləşdirən Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizinin genişləndirilməsindəki rolunu qeyd etdi. TDT-nin üzv və müşahidəçi ölkələrindən tranzit yükdaşıma həcmi 2023-cü ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 2024-cü ilin ilk doqquz ayında təxminən 15% artıb. Əliyev, həmçinin, Orta Dəhlizin inkişafını yaxşılaşdırmaq üçün davam edən rəqəmsallaşma səylərini vurğuladı və bunun "logistika səmərəliliyini artıracağı və xərcləri azaldacağı"nı bildirdi.
Azərbaycanın ərazi bütövlüyü məsələsinə toxunan Əliyev, 30 illik işğal dövründə dağıdılmış şəhər və kəndlərin yenidən qurulduğu azad edilmiş bölgələrdə bərpa işləri haqqında məlumat verdi. "Böyük Qayıdış proqramı çərçivəsində keçmiş məcburi köçkünlər geri qayıdır," deyə o bildirdi və həmin ərazilərdə məktəblər və mədəniyyət mərkəzləri maliyyələşdirən Özbəkistan, Qazaxıstan, Qırğızıstan və Macarıstana təşəkkürünü bildirdi.
Azərbaycanın ev sahibliyi edəcəyi qarşıdan gələn COP29 iqlim konfransı da Əliyevin çıxışının əsas mövzularından biri oldu. Keçən ilin dekabrında Azərbaycanın namizədliyini dəstəkləyən təxminən 200 ölkə ilə o, TDT üzv dövlətlərinin fəal iştirak edəcəyinə inamını ifadə etdi və bunu "beynəlxalq ictimaiyyətin hörmət və dəstək əlaməti" kimi qiymətləndirdi.
TDT-nin 11-ci sammiti təşkilatın həm daxili birliyini möhkəmləndirməyi, həm də beynəlxalq arenada rolunu gücləndirməyi hədəflədiyi bir vaxtda keçirilir.
